PRENTSA-OHARRA:Andereak indarkeria matxistaren aurkako elkarte durangarrak elkarretaratzea deitu du hilaren 30ean, 19:00etan, Andra Marin, "Ez daudenen oihua gara" lelopean. Ekitaldian, aurten terrorismo matxistaren ondorioz hildako emakumeen izenak ozen irakurriko dituzte, eta kandelak piztuko dituzte, "ahanzturak berriro hil ez ditzan".
Datuak ukaezinak dira eta gezurtatu egiten dute indarkeria matxista zuritzeko, erlatibizatzeko edo minimizatzeko edozein saiakera.
Feminicidio.net behatokiaren arabera, 2025ean 93 feminizidio eta emakumeen beste hilketa batzuk zenbatu dira Estatuan, bikotekideek, bikotekide ohiek, senideek edo beste gizon batzuek egindakoak.Behatokiak berak ohartarazi duenez, zifra horiek ez dute benetako indarkeria guztia islatzen; izan ere, hilketa asko estatistika ofizialetatik kanpo geratzen dira, edo hilabeteak, baita urteak ere, behar izaten dira indarkeria matxistatzat hartzeko.
Euskal Herrian, errealitatea ez da desberdina. Zortzi emakume hil dituzte aurten indarkeria matxistako hainbat testuingurutan. Muturreko indarkeria horri eguneroko izu iraunkorra eta egiturazkoa gehitzen zaio. Emakunderen arabera, Ertzaintzak ia 6.000 salaketa erregistratu ditu EAEn urtarriletik urrira bitartean, datu ofizialak eskuragarri dauden azken aldian. Hileko zifretara itzulita, horrek esan nahi du hilean 300 salaketa baino gehiago jartzen direla bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik, 90 salaketa inguru familia barruko indarkeriagatik eta 64 salaketa inguru sexu-askatasunaren aurkako delituengatik. Errealitate horrek bete-betean jotzen du gertuen dagoen eremua ere.
Durangon, udal datuek egiaztatzen dute terrorismo matxista ez dela urruneko fenomenoa, ezta ohiz kanpokoa ere. 2025eko urtarrila eta ekaina bitartean, indarkeria matxistako 49 kasu artatu ziren, eta horietatik 22 Udaleko Indarkeria Matxistaren Unitatearen bidez atzeman ziren, "lan goresgarria egiten ari baita". Baina indarkeriak ez du etenik: uztaila eta iraila bitartean 24 kasu berri erregistratu ziren udalerrian. Horietatik 18 genero-indarkeriakoak izan ziren, sexu-indarkeria, indarkeria fisikoa, psikologikoa eta ekonomikoa barne; 4 familia barruko indarkeriakoak eta 2 sexu-indarkeriakoak.
"Emakume zehatzak dira, beldurrak, erasoak eta zigorgabetasunak zeharkaturiko bizitzak", gogorarazi du Durangoko elkarteak. Andereak elkarteak azpimarratu duenez, "zifra horiek arazoaren ageriko zatia baino ez dute erakusten. Indarkeria gehienak ez dira salatzen eta ezkutuan geratzen dira beldurragatik, prekarietateagatik, mendekotasun ekonomikoagatik eta babes instituzional erreal eta eraginkor baten eskasiagatik ".
Gaineratu duenez, terrorismo matxista horri "haurrengan dituen ondorio suntsitzaileak gehitzen zaizkio, izuak, segurtasunik ezak eta babesik ezak markatutako inguruneetan hazten baitira. Bizitza osorako ondorioak uzten dituen indarkeriaren biktima zuzenak edo zeharkakoak dira ".
Elkarteak, halaber, sexu-indarkeria gero eta esplizituagoa eta basatiagoa dela ohartarazi du, eta adin goiztiarragoetatik eskuragarri dagoen pornografiaren eragina salatu du. Pornografia horrek emakumeen gorputzak menperatzea, umiliatzea eta kosifikatzea normalizatzen ditu, eta bortxaketaren kultura elikatzen du, terrorismo matxista lantzen baitu.
Andereak elkarteak irmo adierazi duenez, "ez dira nahikoa isiltasun minutuak, adierazpen hutsak eta ezer aldatzen ez duten keinu sinbolikoak. Terrorismo matxista egiturazkoa da, eta benetako inplikazio sozialarekin, erantzunkidetasun kolektiboarekin eta emakumeen eta haurren bizitza erdigunean jarriko duten politika ausartekin baino ezin da aurre egin".
Horregatik, hilaren 30ean bertaratzeko, axolagabekeria hausteko eta parte hartzeko deia egin diete herritar guztiei. "Ez delako onargarria beldurrez bizitzea. Emakume izateagatik ez baita emakumerik hil behar. Izan ere, ez neskato ez mutikorik ez litzateke izuaren pean hazi behar, kolpe, abusu eta isiltasun konplizeen artean. Izan ere, bakean eta duintasunez bizitzeko eskubidea ez da negoziatzen, defendatu egiten da". .
Feminicidio.net behatokiaren arabera, 2025ean 93 feminizidio eta emakumeen beste hilketa batzuk zenbatu dira Estatuan, bikotekideek, bikotekide ohiek, senideek edo beste gizon batzuek egindakoak.Behatokiak berak ohartarazi duenez, zifra horiek ez dute benetako indarkeria guztia islatzen; izan ere, hilketa asko estatistika ofizialetatik kanpo geratzen dira, edo hilabeteak, baita urteak ere, behar izaten dira indarkeria matxistatzat hartzeko.
Euskal Herrian, errealitatea ez da desberdina. Zortzi emakume hil dituzte aurten indarkeria matxistako hainbat testuingurutan. Muturreko indarkeria horri eguneroko izu iraunkorra eta egiturazkoa gehitzen zaio. Emakunderen arabera, Ertzaintzak ia 6.000 salaketa erregistratu ditu EAEn urtarriletik urrira bitartean, datu ofizialak eskuragarri dauden azken aldian. Hileko zifretara itzulita, horrek esan nahi du hilean 300 salaketa baino gehiago jartzen direla bikotekideak edo bikotekide ohiak eragindako indarkeriagatik, 90 salaketa inguru familia barruko indarkeriagatik eta 64 salaketa inguru sexu-askatasunaren aurkako delituengatik. Errealitate horrek bete-betean jotzen du gertuen dagoen eremua ere.
Durangon, udal datuek egiaztatzen dute terrorismo matxista ez dela urruneko fenomenoa, ezta ohiz kanpokoa ere. 2025eko urtarrila eta ekaina bitartean, indarkeria matxistako 49 kasu artatu ziren, eta horietatik 22 Udaleko Indarkeria Matxistaren Unitatearen bidez atzeman ziren, "lan goresgarria egiten ari baita". Baina indarkeriak ez du etenik: uztaila eta iraila bitartean 24 kasu berri erregistratu ziren udalerrian. Horietatik 18 genero-indarkeriakoak izan ziren, sexu-indarkeria, indarkeria fisikoa, psikologikoa eta ekonomikoa barne; 4 familia barruko indarkeriakoak eta 2 sexu-indarkeriakoak.
"Emakume zehatzak dira, beldurrak, erasoak eta zigorgabetasunak zeharkaturiko bizitzak", gogorarazi du Durangoko elkarteak. Andereak elkarteak azpimarratu duenez, "zifra horiek arazoaren ageriko zatia baino ez dute erakusten. Indarkeria gehienak ez dira salatzen eta ezkutuan geratzen dira beldurragatik, prekarietateagatik, mendekotasun ekonomikoagatik eta babes instituzional erreal eta eraginkor baten eskasiagatik ".
Gaineratu duenez, terrorismo matxista horri "haurrengan dituen ondorio suntsitzaileak gehitzen zaizkio, izuak, segurtasunik ezak eta babesik ezak markatutako inguruneetan hazten baitira. Bizitza osorako ondorioak uzten dituen indarkeriaren biktima zuzenak edo zeharkakoak dira ".
Elkarteak, halaber, sexu-indarkeria gero eta esplizituagoa eta basatiagoa dela ohartarazi du, eta adin goiztiarragoetatik eskuragarri dagoen pornografiaren eragina salatu du. Pornografia horrek emakumeen gorputzak menperatzea, umiliatzea eta kosifikatzea normalizatzen ditu, eta bortxaketaren kultura elikatzen du, terrorismo matxista lantzen baitu.
Andereak elkarteak irmo adierazi duenez, "ez dira nahikoa isiltasun minutuak, adierazpen hutsak eta ezer aldatzen ez duten keinu sinbolikoak. Terrorismo matxista egiturazkoa da, eta benetako inplikazio sozialarekin, erantzunkidetasun kolektiboarekin eta emakumeen eta haurren bizitza erdigunean jarriko duten politika ausartekin baino ezin da aurre egin".
Horregatik, hilaren 30ean bertaratzeko, axolagabekeria hausteko eta parte hartzeko deia egin diete herritar guztiei. "Ez delako onargarria beldurrez bizitzea. Emakume izateagatik ez baita emakumerik hil behar. Izan ere, ez neskato ez mutikorik ez litzateke izuaren pean hazi behar, kolpe, abusu eta isiltasun konplizeen artean. Izan ere, bakean eta duintasunez bizitzeko eskubidea ez da negoziatzen, defendatu egiten da". .
Según el observatorio Feminicidio.net, en lo que va de 2025 se contabilizan 93 feminicidios y otros asesinatos de mujeres en el Estado, cometidos por parejas, exparejas, familiares u otros hombres. El propio observatorio advierte de que estas cifras no reflejan toda la violencia real, ya que muchos asesinatos quedan fuera de las estadísticas oficiales o tardan meses, incluso años, en ser reconocidos como violencia machista.
En Euskal Herria, la realidad no es diferente. Ocho mujeres han sido asesinadas este año en distintos contextos de violencia machista. A esta violencia extrema se suma un terror cotidiano, persistente y estructural. Según Emakunde, la Ertzaintza ha registrado casi 6.000 denuncias de violencia machista en la CAV entre enero y octubre, el último periodo con datos oficiales disponibles. Traducido a cifras mensuales, esto supone más de 300 denuncias al mes por violencia ejercida por pareja o expareja, alrededor de 90 por violencia intrafamiliar y unas 64 por delitos contra la libertad sexual. Esta realidad también golpea de lleno en el ámbito más cercano.
En Durango, los datos municipales confirman que el terrorismo machista no es un fenómeno lejano ni excepcional. Entre enero y junio de 2025 se atendieron 49 casos de violencia machista, de los cuales 22 fueron detectados a través de la Unidad de Violencia Machista del Ayuntamiento, “que está realizando un trabajo encomiable”. Lejos de remitir, la violencia continúa: entre julio y septiembre se registraron 24 nuevos casos en el municipio. De ellos, 18 correspondieron a violencia de género, incluyendo violencia sexual, física, psicológica y económica; 4 fueron casos de violencia intrafamiliar y 2 casos de violencia sexual.
“Son mujeres concretas, vidas atravesadas por el miedo, la agresión y la impunidad”, recuerda la asociación duranguesa. Desde Andereak subrayan que “estas cifras solo muestran la parte visible del problema. La mayoría de las violencias no se denuncian y permanecen ocultas por el miedo, la precariedad, la dependencia económica y la insuficiencia de una protección institucional real y efectiva”.
A este terrorismo machista, añade, “se suman sus consecuencias devastadoras sobre niñas y niños, que crecen en entornos marcados por el terror, la inseguridad y la desprotección. Son víctimas directas o indirectas de una violencia que deja secuelas de por vida”.
La asociación alerta también del aumento de la violencia sexual, cada vez más explícita y brutal, y denuncia la influencia de una pornografía accesible desde edades cada vez más tempranas, que normaliza la dominación, la humillación y la cosificación de los cuerpos de las mujeres, alimentando una cultura de la violación que actúa como caldo de cultivo del terrorismo machista.
Andereak afirma con contundencia que “no bastan los minutos de silencio, ni las declaraciones vacías, ni los gestos simbólicos que no cambian nada. El terrorismo machista es estructural y solo puede combatirse con una implicación social real, corresponsabilidad colectiva y políticas valientes que pongan la vida de mujeres, niñas y niños en el centro”.
Por eso, llaman a toda la ciudadanía a acudir el día 30, a romper la indiferencia y a tomar partido. “Porque no es aceptable vivir con miedo. Porque ninguna mujer debe ser asesinada por el hecho de serlo. Porque ninguna niña ni ningún niño debería crecer bajo el terror, entre golpes, abusos y silencios cómplices. Porque el derecho a una vida en paz y con dignidad no se negocia, se defiende”. .